De Remonstrantie van Hugo de Groot (1615)

In 2016 was het 400 jaar geleden dat Hugo de Groot de Remonstrantie schreef, de Remonstrantie nopende de ordre dye in de landen van Hollandt en Westfriesland dyent gestelt op de Joden. In dit stuk, een advies aan de Staten van Holland over de positie van de (Sefardische) joden, sprak De Groot zich uit voor vrijheid van godsdienst en van vestiging voor de joden. Dit was in het Europa van toen vrij uniek.

Uiteindelijk werd de positie van de Joden niet bepaald door de Staten van Holland, maar behielden de Hollandse stedenzelf het recht te bepalen wie zij wel en wie zij niet wilden toelaten. In de praktijk betekende dit, dat in Nederland in de zeventiende en achttiende eeuw geloofsvrijheid gewaarborgd werd. Dit gold zowel de Sefardische als ook de de Asjkenazische joden die halverwege de zeventiende eeuw in de Republiek arriveerden. In de opeenvolgende grondwetten van de Bataafse Republiek, het Koninkrijk Holland en het Koninkrijk der Nederlanden werd godsdienstvrijheid vastgelegd.
Naar aanleiding van dit jubileumjaar ondersteunde Morasha het uitbrengen van een wetenschappelijk editie van dit bijzondere document, bestaande uit vier onderdelen:

  • een facsimile uitgave van de originele tekst
  • een transliteratie van het stuk (het is geschreven in zeventiende-eeuws schrift) en een her(ver)taling in modern Nederlands en Engels, zodat de originele tekst, die tot dusver niet integral gepubliceerd en bewerkt was, wereldwijd beschikbaar komt een wetenschappelijk onderzoek naar de ideeënwereld van Hugo de Groot, met name naar zijn opvattingen over godsdienstvrijheid
  • een nauwkeurig onderzoek naar wat er in de Staten van Holland met dit advies is gebeurd

Het onderzoek werd uitgevoerd door dr. David Kromhout, de transliteratie is van de hand van dr. Adri Offenberg.

De uitgave werd inhoudelijk begeleid door een Wetenschappelijke Raad.

Hierin hadden zitting:
prof. dr. Irene Zwiep (UvA)
prof. dr. Emile Schrijver (Joods Historisch Museum, UvA, Bibliotheca Rosenthaliana)
dr. Adri Offenberg (vm. Hoofdconservator Bibliotheca Rosenthaliana)

Voorts was er een begeleidingsgroep die de voortgang van het proces bewaakte. Naast de leden van de Wetenschappelijke Raad, maakten hiervan deel uit: drs. Rachel Boertjens (Conservator Bibliotheca Rosenthaliana) en vanuit Morasha drs. Marianka van Lunteren- Spanjaard en dr. Ruud Koster.

Klik hier voor de folder van uitgeverij Brill; Hugo Grotius’s Remonstrantie of 1615.